Nowe przepisy dotyczące mocowania ładunków od 28 lutego 2018 – aktualizacja!

Uwaga, ciąg dalszy zmian prawnych przewidzianych na 2018 rok! Kilka tygodni temu weszły w życie zmienione zasady mocowania ładunków na pojazdach. Nowe przepisy dotyczące mocowania ładunków obowiązują od 28 lutego 2018. Sprawdź, co się zmieniło i za co możesz dostać mandat!

Przepisy rozporządzenia znajdą zastosowanie do przewozu ładunku pojazdami kategorii N i O, o których mowa w załączniku nr 2 do ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym. Nie znajdą natomiast zastosowania do przewozów towarów niebezpiecznych (ADR), które reguluje osobna ustawa.

Jaki jest cel nowych przepisów dotyczących mocowania ładunków?

Z uzasadnienia projektu wynika, że celem rozporządzenia jest poprawa jakości transportu i bezpieczeństwa ruchu drogowego. Aby to osiągnąć, wprowadza się ustandaryzowane procedury zabezpieczenia. Rozporządzenie określa sposób przewozu ładunku, z uwzględnieniem jego rozmieszczenia na pojeździe, a także warunki stosowania metod mocowania oraz dodatkowe sposoby zabezpieczenia określonych rodzajów ładunku.

W nowym rozporządzeniu wyraźnie zostało podkreślone, że nieodpowiednie rozmieszczenie lub zamocowanie ładunku prowadzi do wypadków drogowych, dlatego też ładunek powinien być zabezpieczony w taki sposób, aby nie zagrażał bezpieczeństwu ruchu drogowego, nie stanowił zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi, mienia oraz środowiska”.

Mocowanie ładunków w transporcie drogowym  – główne zalecenia

Poniżej prezentujemy główne zalecenia zapisane w rozporządzeniu:

1. Przestrzeń ładunkowa powinna być utrzymana w czystości
2. Ładunek powinien być umieszczony na podłodze przestrzeni ładunkowej pojazdu w sposób zapewniający jego stabilność.
3. Środek ciężkości ładunku powinien znajdować się możliwie najniżej i najbliżej osi wzdłużnej pojazdu
4. Ładunek umieszczony na podłodze przestrzeni ładunkowej pojazdu kategorii N2, N3,O3 i O4 powinien być zabezpieczony w sposób uniemożliwiający jego przechylenie, przemieszczenie lub wywrócenie oraz w sposób pozwalający zrównoważyć siły wynikające z przyspieszenia lub hamowania: w kierunku jazdy: 80% ciężaru ładunku; w kierunku bocznym: 50% ciężaru ładunku; w kierunku przeciwnym do kierunku jazdy: 50% ciężaru ładunku
5. Ładunek mocuje się z zastosowaniem co najmniej jednej z następujących metod: ryglowania, blokowania (miejscowego lub całościowego), mocowania za pomocą odciągów prostych, mocowania odciągiem przepasującym od góry
6. Rozmieszczenie oraz mocowanie ładunku powinno być sprawdzane podczas każdego załadunku, częściowego rozładunku lub przeładunku oraz po gwałtownym hamowaniu lub innym zdarzeniu mogącym negatywnie oddziaływać na mocowanie ładunku
7. Rozmieszczenie oraz mocowanie ładunku powinno być sprawdzane: podczas każdego załadunku, częściowego rozładunku lub przeładunku, a także po gwałtownym hamowaniu lub innym zdarzeniu, które mogło oddziaływać negatywnie na mocowanie
8. Dopuszcza się mocowanie ładunku za pomocą pasów mocujących, posiadających nacięcia poprzeczne poniżej 10% przekroju
9. Dopuszcza się oznakowanie elementów mocowania i zabezpieczenia ładunku posiadające drobne uszkodzenia pod warunkiem, że OZNAKOWANIE JEST CZYTELNE.

Metody mocowania ładunków

RYGLOWANIE

Metodę ryglowania stosuje się w przypadku, gdy możliwe jest dopasowanie kształtu ładunku do pojazdu w sposób uniemożliwiający względny ruch ładunku.

Dopuszcza się wolne przestrzenie pomiędzy częściami ładunku a:

• ścianą przednią względem kierunku jazdy w odległości do 5 cm; przerwy pomiędzy kolejnymi częściami ładunku nie mogą w sumie wynosić więcej niż 15 cm, a pojedyncze przerwy nie mogą wynosić więcej niż 5 cm;
• ścianami bocznymi w odległości do 15 cm łącznie, wraz z pojedynczymi przerwami pomiędzy częściami ładunku;
• tylną granicą przestrzeni ładunkowej w odległości do 15 cm.

Dalsze przepisy znajdują się tutaj.

BLOKOWANIE

Metodę blokowania stosuje się do sztywnego zabezpieczenia ładunku.

Blokowanie miejscowe

Ładunki są układane przy usztywnionej ścianie, listwie, słupie lub przy innych ładunkach. Luki można wypełnić kawałkami drewna lub podobnym materiałem, jeżeli nie ma możliwości bezpośredniego wsparcia ładunku o usztywnioną część pojazdu.

W przypadku gdy ładunek jest podatny na przechylanie się, tworzy się sztywne podpory na odpowiedniej wysokości. Ładunek unieruchamia się na wysokości powyżej środka ciężkości. W celu uniemożliwienia przechylenia się ładunku stosuje się poziomą lub pionową belkę blokującą.

Blokowanie miejscowe progowe

Polega na utworzeniu progu, który zablokuje w płaszczyźnie wzdłużnej podstawę wyższej warstwy ładunku, poprzez odpowiednie rozmieszczenie ładunku lub umieszczenie pod ładunkiem materiałów podwyższających część ładunku, w szczególności palet.

Blokowanie miejscowe płytowe

Polega na umieszczeniu płyty lub palety o odpowiedniej powierzchni między ładunkami tak, aby znajdowała się wyżej niż podstawa wyższej warstwy w celu stabilizacji ładunku.

Blokowanie miejscowe przy użyciu klinów

Kliny stosuje się w celu uniemożliwienia przemieszczania się obiektów cylindrycznych po podłodze przestrzeni ładunkowej.

Do unieruchomienia ładunku podczas przewozu stosuje się kliny blokowe albo łożysko klinowe.

Kliny blokowe powinny stykać się z obiektem cylindrycznym płaszczyzną pochyloną pod kątem i powinny być przymocowane do podłogi przestrzeni ładunkowej. Wysokość klinów powinna wynosić:
– co najmniej jedną trzecią promienia tocznego, jeżeli nie stosuje się mocowania odciągiem przepasującym od góry, lub
– maksymalnie 200 mm w przypadku, gdy toczenie po klinach w drugą stronę jest niemożliwe.

Łożysko klinowe powinno być wyposażone w dwa długie kliny unieruchamiane za pomocą nastawnych poprzecznych elementów mocujących takich jak śruby. Mocowanie poprzeczne należy ustawić w taki sposób, aby pomiędzy cylindrem a podłogą przestrzeni ładunkowej był zachowany 20-milimetrowy odstęp.

Do unieruchomienia ładunku podczas załadunku i rozładunku stosuje się kliny ostro zakończone, zwykle o kącie 15°.

Blokowanie całościowe

Polega na wypełnieniu pustych przestrzeni materiałami odpornymi na odkształcenie, w szczególności pustymi paletami wstawionymi pionowo lub poziomo, w razie potrzeby unieruchomionymi dodatkowymi listwami drewnianymi. Dopuszcza się niewielkie przestrzenie pomiędzy ładunkami, które nie wymagają wypełnienia. W przypadku zastosowania wyłącznie blokowania całościowego suma pustych przestrzeni w każdym kierunku poziomym nie powinna przekraczać 15 cm.

MOCOWANIE ZA POMOCĄ ODCIĄGÓW PROSTYCH

Mocowanie za pomocą odciągów prostych stosuje się w celu przeciwdziałania przemieszczania ładunku w kierunku wzdłużnym lub poprzecznym względem pojazdu przy zastosowaniu odciągów, takich jak pasy, łańcuchy lub liny mocujące. Metodę tę stosuje się w celu wytworzenia siły o przeciwnym kierunku względem sił bezwładności. W przypadku zastosowania mocowania za pomocą odciągów prostych dopuszcza się ruch ładunku w zakresie nośności mocowania odciągowego. W przypadku wyposażenia ładunku w zaczepy mocujące o wytrzymałości odpowiadającej wytrzymałości odciągu należy bezpośrednio połączyć zaczepy ładunku z punktami mocowania na pojeździe. W przypadku braku odpowiednich punktów mocowania można je utworzyć poprzez zastosowanie pętli.

Mocowanie ukośne

Każdy odciąg łączy punkt mocowania na ładunku z jednym punktem mocowania na pojeździe, w przybliżeniu po przekątnych podłogi przestrzeni ładunkowej. Co najmniej cztery odciągi nie mogą przebiegać równolegle do płaszczyzny pionowej w kierunku jazdy ani do płaszczyzny pionowej w kierunku poprzecznym. Kąty pomiędzy mocowaniem a płaszczyzną poziomą powinny być jak najmniejsze, z uwzględnieniem stabilności punktów mocowania. Jeżeli występuje stabilny punkt mocowania na ładunku, można go wykorzystać do zamocowania dwóch odciągów.

Mocowanie równoległe

Mocowanie równoległe polega na zastosowaniu 8 odciągów jednakowej długości mocowanych równolegle parami po każdej stronie ładunku. Liczba punktów mocowania na pojeździe powinna odpowiadać liczbie punktów mocowania na ładunku.

Mocowanie z zastosowaniem półpętli

Mocowanie z zastosowaniem półpętli stosuje się w celu uniemożliwienia ruchów poprzecznych elementów ładunku poprzez zastosowanie odciągów zaczynających się w punkcie mocowania z boku pojazdu, z prawej albo lewej strony. Odciąg przechodzi pod ładunkiem i z powrotem górą nad ładunkiem, do początkowego punktu mocowania lub innego, znajdującego się w pobliżu. W przypadku długiego ładunku stosuje się co najmniej dwa odciągi z przodu i dwa przy końcu ładunku.

MOCOWANIE PRZEZ NAŁOŻENIE CZOŁOWE (SZPRINGOWE)

Mocowanie przez nałożenie czołowe (szpringowe) stosuje się w celu uniemożliwienia przesuwania się i odchylania ładunku w jednym kierunku. Pojedynczy odciąg przebiega od punktu mocowania po jednej stronie pojazdu, przechodzi wzdłuż przodu albo tyłu ładunku i zostaje przymocowany do punktu mocowania po drugiej stronie pojazdu.

Mocowanie przez nałożenie czołowe za pomocą pustych palet lub podobnych materiałów

Mocowanie przez nałożenie czołowe za pomocą pustych palet lub podobnych materiałów polega na zastosowaniu odciągu przymocowanego do punktu mocowania po jednej stronie pojazdu, przechodzącego wzdłuż ułożonej pionowo pustej palety lub innego podobnego materiału i przymocowanego do punktu mocowania po przeciwległej stronie pojazdu, naprzeciwko pierwszego punktu mocowania.

Mocowanie przez nałożenie czołowe za pomocą odciągu przechodzącego po przekątnej (mocowanie krzyżowe)

Mocowanie przez nałożenie czołowe za pomocą odciągu przechodzącego po przekątnej (mocowanie krzyżowe) polega na zastosowaniu odciągów krzyżujących się z przodu albo z tyłu ładunku. W przypadku ładunków podatnych na odkształcenie należy zastosować taką liczbę odciągów krzyżowych, która uniemożliwi wsunięcie się ładunku pomiędzy odciągi.

Mocowanie przez nałożenie czołowe za pomocą zawiesia

Mocowanie przez nałożenie czołowe za pomocą zawiesia polega na zamocowaniu ładunku przy użyciu nałożonego na górną przednią lub tylną krawędź ładunku zawiesia naciągniętego do tyłu albo przodu, z obu stron wzdłuż ładunku. W przypadku ładunków, które są podatne na odkształcenie, należy przeprowadzić badanie skuteczności zamocowania.

MOCOWANIE ODCIĄGIEM PRZEPASUJĄCYM OD GÓRY

Mocowanie odciągiem przepasującym od góry stosuje się w celu zwiększenia sił tarcia pomiędzy podłożem ładunku, a podłogą przestrzeni ładunkowej lub pomiędzy ładunkami, w przypadku piętrowego ułożenia ładunku. Kąt pomiędzy odciągiem w górnych częściach a podłogą przestrzeni ładunkowej powinien być jak największy. Ze względu na podatność tego mocowania na odkształcenia podczas przewozu, należy kontrolować stopień naciągu mocowania. Mocowanie odciągiem przepasującym od góry jest najskuteczniejsze przy dużym współczynniku tarcia.

Dodatkowe metody mocowania ładunków

Stosowanie A-kształtnych stojaków przy przewozie ładunków

A-kształtne stojaki wykorzystuje się do przewozu płaskich obiektów. A-kształtne stojaki należy obciążać i odciążać symetrycznie. A-kształtne stojaki mogą być skierowane w kierunku jazdy albo w kierunku poprzecznym.

W przypadku zdejmowalnych A-kształtnych stojaków należy, o ile jest to możliwe, zastosować ryglowanie w celu uniemożliwienia przesuwania się i odchylania zdejmowalnego A-kształtnego stojaka obciążonego płaskimi obiektami. Jeżeli nie jest możliwe zastosowanie ryglowania, należy zastosować blokowanie miejscowe. Aby zapobiec odchylaniu ładunku, można zastosować mocowanie za pomocą odciągów prostych.

Mocowanie drewna

Mocowanie drewna okrągłego

Ładunek powinien opierać się o ścianę przednią lub podobną barierę. Zaleca się stosowanie odciągów łańcuchowych lub taśmowych. Wszystkie odciągi powinny zostać napięte za pomocą urządzenia napinającego. Ładunek i odciągi należy sprawdzać przed wyjazdem na drogę publiczną, a następnie regularnie kontrolować podczas przewozu. Nie dopuszcza się przewozu drewna ułożonego poprzecznie (leżącego w poprzek pojazdu) opierającego się o ścianę przednią i tylny wspornik, z zastrzeżeniem pkt 5.2.1.2. Patrz tutaj.

Ułożenie wzdłużne

Zewnętrzne kłody lub sztuki drewna powinny opierać się o co najmniej dwie kłonice o odpowiedniej wytrzymałości lub być zabezpieczone na górze łańcuchami zapobiegającymi ich rozpieraniu na boki przez ładunek. Każda sztuka drewna krótsza niż odległość pomiędzy dwiema kłonicami powinna być umieszczona w środku ładunku. Jeżeli sztuka drewna opiera się o dwie kłonice, jej końce powinny wystawać poza kłonice na nie mniej niż 300 mm. Oś żadnej zewnętrznej sztuki drewna nie może znajdować się wyżej niż kłonica. Górna środkowa sztuka drewna musi być wyższa niż sztuki skrajne.

Pojazd powinien być wyposażony w ścianę przednią spełniającą wymagania określone w normie przenoszącej normę EN 12642, a ładunek nie powinien być od tej ściany wyższy. J eżeli pojazd nie posiada przedniej ściany o odpowiedniej wytrzymałości lub nie jest wyposażony w automatyczne napinacze, konieczne jest zastosowanie:

– dwóch odciągów w przypadku elementów drewna o długości do 3 m,
– trzech odciągów w przypadku elementów drewna o długości do 5 m,
– czterech odciągów w przypadku elementów drewna o długości powyżej 5 m.
W przypadku przewozu drewna ułożonego wzdłużnie zespołem pojazdów ze ścianą przednią w pojeździe ciągnącym każdą sekcję ładunku (stertę drewna) należy to drewno zamocować co najmniej:
– jednym odciągiem przepasującym od góry, jeżeli ładunek stanowi drewno nieokorowane o długości nieprzekraczającej 3,3 m,
– dwoma odciągami przepasującymi od góry, jeżeli ładunek jest dłuższy niż 3,3 m lub niezależnie od długości, jeżeli drewno jest okorowane.

Odciągi przepasujące od góry powinny przechodzić poprzecznie pomiędzy przednią i tylną parą kłonic w danej sekcji w sposób możliwie symetryczny.

Ułożenie poprzeczne

Drewno ułożone poprzecznie powinno być przewożone jedynie pomiędzy sztywnymi ścianami bocznymi lub w klatce, przy czym w tym drugim przypadku drewno nie może wystawać przez otwory klatki. Ładunek drewna nie może być wyższy niż sztywne ściany boczne. W kierunku wzdłużnym ładunek musi zostać podzielony na sekcje za pomocą sztywnych przegród lub kłonic. Długość ładunku nie może przekraczać 2,55 m. Każdy ładunek należy zabezpieczyć za pomocą co najmniej dwóch odciągów przepasujących od góry z naprężeniem wstępnym wynoszącym co najmniej 400 daN.

Mocowanie drewna dłużycowego

Do przewozu drewna dłużycowego służy zespół pojazdów składający się z pojazdu oraz przyczepy dłużycowej. Przyczepa dłużycowa może być przewożona na pojeździe lub ciągnięta za pojazdem pod warunkiem wyposażenia jej w odpowiednie urządzenie sprzęgające. Dalsze szczegółowe wytyczne znajdują się tutaj.

Funkcjonowanie przepisów w praktyce

Funkcjonariusze ITD już stosują się do nowych przepisów. Przykładem takiej sytuacji jest poniższy komunikat WITD w Rzeszowie. Ładunek drewna był tutaj ułożony inaczej, niż przewidują to książkowe reguły. Dlatego ciężarówka otrzymała zakaz dalszej jazdy.

W komunikacie podano, że:

W środę 4 kwietnia b.r. podczas rutynowych kontroli w miejscowości Styków, ciąg drogi krajowej nr 9, uwagę inspektorów transportu drogowego przykuł zespół pojazdów należący do polskiego przewoźnika – a dokładniej: sposób przewożonego ładunku. Jak się później okazało, sposób rozmieszczenia oraz zabezpieczenia przewożonego drzewa okrągłego nie był zgodny pkt. 5.2.1.2. załącznika rozporządzania w sprawie sposobu przewozu ładunku, które dopuszcza ułożenie poprzeczne drzewa na pojazdach tylko wtedy, gdy drzewo jest przewożone jedynie pomiędzy sztywnymi ścianami bocznymi lub w klatce, przy czym w tym drugim przypadku drewno nie może wystawać przez otwory klatki. Ładunek drewna nie może być wyższy niż sztywne ściany boczne. W kierunku wzdłużnym ładunek musi zostać podzielony na sekcje za pomocą sztywnych przegród lub kłonic. Długość ładunku nie może przekraczać 2,55 m. Każdy ładunek należy zabezpieczyć za pomocą co najmniej dwóch odciągów przepasujących od góry z naprężeniem wstępnym wynoszącym co najmniej 400 daN.

Konsekwencją podjętych czynności kontrolnych było niedopuszczenie pojazdu do dalszej jazdy do momentu prawidłowego przeładunku oraz zabezpieczenia przewożonego drzewa, jak również nałożenie na kierowcę mandatu karnego.

Portal 40ton.net załączył zdjęcia ładunku na swojej stronie.

Mocowanie ładunków na promach

Skoro wiemy już jak bezpiecznie dowieźć ładunek na miejsce transportem drogowym, warto sprawdzić także, jakie zasady zabezpieczania ładunków obowiązują w transporcie morskim. Portal promy24.com przygotował poradnik jak poprawnie używać uchwytów do mocowania ładunków na promach i jakie wymagania w tym zakresie mają poszczególni armatorzy.

Sprawdź także nowe przepisy dotyczące: płacy minimalnej, prawa jazdy, wyposażenia pojazdów i zobacz co zawiera nowa ustawa o transporcie drogowym. Przypominamy też o nowych ustaleniach dotyczących tachografów.

Na podstawie: koben.pl, Dziennik Ustaw Rzeczpospolitej Polskiej, 4oton.net, transinfo.eu