Propozycje nowego pakietu drogowego wpłyną niekorzystnie na działalność firm przewozowych w Polsce oraz w Europie Wschodniej. Komisja Europejska sygnalizowała plany zmian już w marcu tego roku i od początku budziły one kontrowersje wśród państw członkowskich wspólnoty, które podzieliły się na dwa przeciwstawne obozy.
Ogłoszone 1 czerwca br. propozycje nowych przepisów dotykają kluczowych obszarów z punktu widzenia transportu międzynarodowego. Poniżej pokrótce prezentujemy najważniejsze kwestie, które będą podlegały zmianom.
Dyrektywa o delegowaniu pracowników
Najbardziej dyskutowanym zagadnieniem jest dyrektywa o delegowaniu pracowników, zakładająca stosowanie tych samych warunków zatrudniania dla wszystkich kierowców na terenie danego kraju członkowskiego, co oznacza, że zarówno pracownicy krajowi jak i delegowani muszą otrzymywać takie samo wynagrodzenie i mają prawo do równorzędnego traktowania. Najwięcej sporów dotyczyło ilości dni w miesiącu, które kierowca musi przepracować na terenie danego kraju, aby podlegać pod regulacje omawianej dyrektywy. Wybrano najmniej korzystny wariant z perspektywy polskiego przewoźnika – teraz wystarczą 3 dni lub 1 operacja kabotażowa, aby kierowca podlegał przepisom kraju przyjmującego. Delegowanie pracowników już po 3 dniach obecności na rynku danego kraju nie oznacza jedynie narzucenia płacy minimalnej kraju przyjmującego, lecz cały szereg innych uregulowań krajowych takich jak dodatki socjalne, czy urlopy. Dla firm aktywnych na rynku międzynarodowym oznacza to konieczność stosowania prawa pracy każdego kraju przyjmującego. Wiele małych i średnich firm transportowych z Polski stanie w takiej sytuacji przed widmem bankructwa.
Uproszczenie zasad kabotażu
Kolejne zmiany dotyczą kabotażu. W świetle obowiązujących przepisów, kabotaż (tj. transport ładunku na terenie kraju innego niż ten, w którym zarejestrowany jest pojazd) może odbyć się maksymalnie trzy razy w ciągu tygodnia, licząc od dnia ostatniego rozładunku. Według nowej propozycji, zostanie jedynie ograniczenie czasowe, wynoszące 5 dni, zaś ilość tras nie będzie podlegała restrykcjom. Należy jednak pamiętać, że przy kabotażu zagraniczna płaca minimalna będzie obowiązywała już od pierwszego dnia pobytu w kraju.
Kontrola liczby rozładunków jest dość trudna dla służb drogowych, tak więc uproszczenie reguł stanowi dobre rozwiązanie, które ułatwił służbom nadzór. Według KE nowe zasady przyczynią się również do zmniejszenia ilości tzw. pustych przewozów, które według szacunków Komisji w roku 2015 wyniosły aż 23% wszystkich operacji.
Ułatwienie delegowania oraz zwiększenie liczby kontroli płacy minimalnej
Ponadto zapowiada się bardziej rygorystyczna kontrola płacy minimalnej. Aby wygrać z nadmierną biurokracją Komisja Europejska postanowiła uzależnić stosowanie płacy minimalnej od czasu obecności kierowcy w danym kraju, a co więcej wprowadziła obowiązek rejestracji przekroczenia wjazdów oraz wyjazdów z państw Unii. Zgodnie z pakietem drogowym, jeśli dany kierowca spędzi w danym kraju przynajmniej trzy dni w miesiącu, to będzie podlegał lokalnej płacy minimalnej.
Walka z firmami-skrzynkami pocztowymi “letter-box”
Wg nowych regulacji Komisja Europejska będzie wymagała, aby zagraniczna firma, która np. działa w kraju i zatrudnia teoretycznie tańszych krajowych pracowników, faktycznie wykonywała działalność w danym kraju, chcąc w ten sposób wyeliminować firmy, które w posiadają tam jedynie adres do korespondencji, a centrum operacyjne w innym państwie – tzw. firmy letter-box. W celu zatrzymania takich praktyk planowane jest między innymi zwiększenie współpracy między służbami kontrolnymi.
Opłaty drogowe
Kolejną propozycją KE jest ujednolicenie platformy poboru opłat za korzystanie z dróg – stworzenie jednej elektronicznej, która ma obejmować wszystkie kraje europejskie. Komisja chce również promować pojazdy emitujące mniej spalin – w zależności od stopnia ekologiczności ich właściciele będą korzystać z preferencyjnych stawek opłat za użytkowanie dróg.
Odpoczynki tygodniowe kierowców
Bardzo istotną omawianą kwestią jest również odpoczynek kierowców. Zaproponowano bardziej szczegółowe określenie warunków odbioru odpoczynku przez kierowców w kabinach. W art. 8. ust. 8 rozp. WE 561/2006 zapisano: „Jeżeli kierowca dokona takiego wyboru, dzienne okresy odpoczynku i skrócone tygodniowe okresy odpoczynku poza bazą można wykorzystywać w pojeździe, o ile posiada on odpowiednie miejsce do spania dla każdego kierowcy i pojazd znajduje się na postoju.”
Co więcej, Francja, Belgia, a od 25 maja br. również Niemcy wprowadziły zakaz odbioru odpoczynków regularnych ( powyżej 45h) zagrożony karami. Propozycja dopuszcza możliwość odbioru przez kierowcę dwóch skróconych odpoczynków tygodniowych (poniżej 45h) pod rząd, w okresie 4 tygodni, przy zachowaniu obowiązujących zasad rekompensaty.
Transport lekki o DMC poniżej 3,5 tony
Na chwilę obecną, przepisami dotyczącymi posiadania licencji transportowej czy wymogu rejestrowania czasu pracy, objęte są przedsiębiorstwa prowadzące przewozy pojazdami ciężarowymi powyżej 3,5 tony. W praktyce, czas pracy tzw. transportu lekkiego, w tym busów, nie jest regulowany, co jest problematyczne dla pozostałej części branży.
Zgodnie z „pakietem drogowym”, użytkowanie samochodów o DMC poniżej 3,5 tony w transporcie międzynarodowym miałoby wiązać się z dokładnie takimi samymi ograniczeniami, jak korzystanie z pełnowymiarowych ciężarówek. W efekcie braku regulacji pojazdy nie tylko są przeładowane, ale zdarza się również tak, że prowadzący jeżdżą po kilkanaście godzin na dobę bez odpoczynku, co stwarza to realne zagrożenie na drodze, nie tylko dla kierowcy i pasażerów, ale również dla pozostałych użytkowników ruchu.
Czas na kilka słów podsumowania. Przede wszystkim należy pamiętać, że zmiany ogłoszone przez Komisję Europejską nie mają jeszcze mocy prawnej, ale wskazują zdecydowany kierunek do dalszych rozmów pomiędzy Parlamentem Europejskim, a Radą Unii Europejskiej. Będą one wdrażane stopniowo, nawet przez kilka lat.
Na podstawie: OCRK, etransport.pl, 40ton.net
Dzięki, dzięki. Fajny tekst, przeczytałam całość do końca.