Transport towarowy drogą lądową nie mógłby funkcjonować w swoim obecnym kształcie bez szeregu wyspecjalizowanych samochodów ciężarowych, dostosowanych do przewozu różnego rodzaju materiałów. Choć ogólny zarys konstrukcji wielu z nich oparty jest na podobnych założeniach, w obrębie typowego szkieletu ciężarówki możliwe jest zastosowanie zróżnicowanych rozwiązań, które wpływają na ostateczne przeznaczenie, masę całkowitą i ładowność pojazdu. Oto krótki przegląd najczęściej stosowanych typów samochodów ciężarowych.
Busy 3,5 tony masy całkowitej (DMC) – popularne samochody dostawcze
Samochód ciężarowy a w zasadzie samochód dostawczy o masie całkowitej (DMC) nieprzekraczającej 3,5 tony to jeden z najbardziej powszechnych pojazdów ciężarowych, jakie poruszają się po drogach krajowych.
Do ich zalet należy komfort użytkowania tego rodzaju pojazdu w przestrzeni miejskiej, dlatego też na ogół stanowią one pierwszy wybór w przypadku niewielkich dostaw do sklepów franczyzowych, punktów usługowych czy medycznych.
Starsze typy busów umożliwiają przewóz około 8 europalet, jednak obecnie produkowane pojazdy pozwalają na załadunek nawet do 12 palet. Ładowność busów najczęściej nie przekracza 1,5 tony, a długość powierzchni ładunkowej – 6 metrów.
Korzystanie z busów dostawczych ułatwia fakt, iż za ich kierownicą może zgodnie z prawem zasiąść posiadacz prawa jazdy kategorii B, jakkolwiek najnowsze przepisy unijne (kwiecień 2019) nieco ograniczają pozostałe udogodnienia, z których do tej pory korzystały firmy organizujące w ten sposób transport.
Chłodnie, cysterny, pojazdy kontenerowe
Samochody ciężarowe, których komory przewoźne lub naczepy zostały wyposażone w infrastrukturę umożliwiającą utrzymanie towarów w niskich temperaturach, nazywane są chłodniami. Ich zadanie to przede wszystkim przewóz leków, materiałów medycznych i mrożonej żywności, ale znajdują także wiele innych zastosowań w transporcie.
Samochód ciężarowy typu chłodnia, to nic innego jak standardowy ciągnik siodłowy plus naczepa, w której możliwy będzie przewóz około 22 ton towarów wrażliwych (w przybliżeniu ok. 3- 32 europalet). Jej objętość wewnątrz to maksymalnie 92 m3, długość naczepy wyniesie 13,6 metra, szerokość natomiast – do 2,6 metra.
Kolejna ciężarówka, bez której większość gałęzi przemysłu stanęłaby w miejscu, to cysterna – pojazd wyposażony w zbiornik na gazy, ciecze lub ciała stałe (np. silosy na zboże), które nie mogą być przewożone na standardowych naczepach. Same zbiorniki mogą być połączone z pojazdem w sposób czasowy lub trwały, a szczególnie niebezpieczne materiały przewożone są w cysternach hermetycznie zamkniętych. Ładowność cystern zależy od przewożonej substancji, wynosząc niekiedy nawet 29 ton (przy masie całkowitej 35 ton).
Częściowo podobną funkcję pełnią również pojazdy kontenerowe – samochody ciężarowe z umieszczonym na naczepie pojemnikiem ogólnego bądź specjalnego przeznaczenia, w którym umieszczane są towary. Składają się one z ciągnika siodłowego i naczepy podkontenerowej, a wymiary samych kontenerów określane są wg. międzynarodowych typów ISO (od 1AA do 1DX).
Od 2017 roku dopuszczalny jest przewóz towarów pojazdami kontenerowymi o DMC 42, a nawet 44 ton – ich ładowność w przypadku uniwersalnych kontenerów tony ok. 21, 8 tony, a maksymalna długość 13,72 metra, z tolerancją do 15 cm.
Ciągnik z naczepą czy TIR?
Ciągnik siodłowy to nic innego, jak techniczne określenie kabiny i ramy samochodu ciężarowego, którego podstawowym przeznaczeniem jest ciągnięcie naczep. Ten rodzaj przyczepy stanowi główne źródło obciążenia w obrębie ciężarówki, w nim bowiem przewożony jest dany towar. Naczepa połączona zostaje z ciągnikiem za pomocą siodła i sworznia.
Ciągniki z naczepą mogą pomieścić nawet 100m3 (33 europalety), a ich ładowność może dochodzić do 24 ton. Długość pojazdu nie może przekroczyć 16,5 metra długości, szerokości 2,5 metra, a wysokości 4 metrów.
Ciągnik z naczepą oraz tandemy – różnice
Pojazdy tego rodzaju znane są najczęściej pod nazwą TIR, jakkolwiek nie dotyczy ona typu samochodu ciężarowego, a konwencji celnej z 1975 roku, na bazie której odbywa się międzynarodowy transport towarów.
Jeżeli dany ciągnik wyposażony został w naczepę, ale dodatkowo przystosowany jest do ciągnięcia przyczepy, zestaw taki określany jest popularnie jako tandem.
Wbrew pozorom, nie jest to sprzęt najtrudniejszy w manewrowaniu dla doświadczonego kierowcy ciężarówek, a dzięki zwiększonej powierzchni ładowania umożliwia jednorazowy przewóz ogromnej partii towaru.
Jednak warto pamiętać, masa całkowita w przypadku tandemu to również 40 ton, a więc potencjalna ładowność na ogół nie przekroczy 24 ton przy całkowitej długości tandemu w granicach 18,75 metra.
Pojazdy specjalistyczne, samochody ciężarowe niskopodwoziowe
Samochody ciężarowe specjalne bądź specjalizowane dostosowane zostały do transportu materiałów nietypowych, zarówno pod względem formy, jak i właściwości, a także do wykonywania określonych prac związanych z wyładunkiem czy transportem. Takim pojazdem jest choćby żuraw samochodowy lub wywrotka – pierwszy z nich transportuje na plac budowy zespolone z nim urządzenie, operowane z poziomu naczepy, drugi zaś przewozi w skrzyni ładunkowej materiały sypkie lub płynne. Każdy z wielu typów pojazdów specjalistycznych posiada własne ograniczenia ładowności oraz wymiarów, niemożliwym jest zatem podanie ich sumarycznie dla całej kategorii. Przykładowo, wywrotki w zależności od typu mogą posiadać DCM od 3,5 tony do nawet 32 ton.
Ciężarówka niskopodwoziowa to pojazd, w którym nadwozie przybiera postać otwartej platformy, na której na jednym lub dwóch poziomach przewożone są inne samochody, maszyny budowlane czy rolnicze, a także mniejsze pojazdy ciężarowe. Niskopodwoziowe samochody ciężarowe typu solo (tylko naczepa) nie mogą przekraczać długości 15 metrów (18,75 w przypadku tandemów niskopodłogowych) – pozostałe wymiary także odpowiadają standardowym wymaganiom prawa polskiego wobec ciężarówek. Potencjalna ładowność nie przekroczy z pewnością 30 ton.
Źródło:
promy24.com
“Klasyfikacja pojazdów samochodowych według przeznaczenia i rozwiązań konstrukcyjnych”, https://wkuboleslawiec.wp.mil.pl/u/pages/atts/2017/…/klasyfikacja-pojazdow-wg-ITS.pdf
Rozporządzenie Komisji UE (Nr 678/2011), 11 lipca 2011 roku (informacje o typach nadwozia)
Wiśniewska, I., Puchacz, D., Krom, J., “Logistyka i transport”
www.misiu.ugu.pl/pdf/typy_nadwozia.pdf
wim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf
https://pl.wikipedia.org/wiki/Cysterna_(transport)
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kategoria:Samochody_specjalizowane_i_specjalne
ps://pl.wikipedia.org/wiki/Samochód_dostawczy
Dodaj komentarz