Co nowego w sprawie Brexitu? [AKTUALIZACJA]

Czy Wielka Brytania opuści Unię Europejską? Kiedy to nastąpi? Odpowiedzi na te pytania wciąż pozostają niejednoznaczne. Powoli zbliża się kolejna graniczna data, 31 października 2019. Czy już wtedy zapadną ostateczne decyzje?

Zapowiada się twardy Brexit

Chaos, korki na granicach, kolejki, problemy z dostępnością towarów – tak zapowiada się sytuacja w Wielkiej Brytanii przez kilka kolejnych miesięcy, jeśli dojdzie do twardego Brexitu, tj. bezumownego wyjścia z Unii Europejskiej. Według tajnych dokumentów tzw. „Operacji trznadel”, opisujących przygotowania Wielkiej Brytanii do Brexitu, które opublikował „Sunday Times”, Zjednoczone Królestwo nie jest przygotowane skutki opuszczenia UE, co może narazić na niebezpieczeństwo nie tylko gospodarkę, ale także stabilność państwa.

Korki na granicach

Konsekwencje Brexitu będą bardzo dotkliwe. Zapowiadają się kolejki pojazdów ciężarowych, szczególnie pod kanałem La Manche łączącym Dover z Calais. Ze względu na konieczność wypełniania przez kierowców deklaracji celnych, spodziewane są kolejki na dziesiątki kilometrów. W dniu wyjścia 50-85 %. tirów korzystających z kanału La Manche [tj. tuneli Folkestone-Calais i przepraw promowych między Dover a Calais] nie będzie przygotowanych do francuskich odpraw celnych. Brak przygotowań firm oraz brak miejsca we francuskich portach na przetrzymywanie »niegotowych« tirów ograniczy przepustowość do 40-60%. obecnej. Najgorszy okres może potrwać do trzech miesięcy, zanim przepustowość wzrośnie do 50-70 % obecnej.

Podobne trudności napotkałby Gibraltar, gdzie codziennie do pracy przybywają tysiące ludzi mieszkających w Hiszpanii. Przez pierwsze miesiące po twardym wyjściu Wielkiej Brytanii, rząd szacuje, że będą musieli czekać do czterech godzin na wjazd do brytyjskiej enklawy.

Z kolei na granicy Irlandii z Irlandią Północną, służby planują zrezygnowanie z kontroli, co będzie gigantyczną okazją dla przemytników. Dlatego dokument przewiduje, że kontrole prędzej czy później zostaną ustanowione. Ale to z kolei pociąga za sobą duże ryzyko powrotu przemocy i irlandzkiego terroryzmu na wyspie.

Inne konsekwencje Brexitu

Zakłócenia w transporcie będą mieć poważne konsekwencje dla dostaw żywności. Wbrew najczarniejszym scenariuszom, dokument przewiduje, że Wielkiej Brytanii nie grozi ogólny niedostatek żywności, jednak dostępność poszczególnych towarów oraz wybór na sklepowych półkach może zostać znacznie ograniczony, gdyż z UE dostarczane jest 30-40% produktów. Zagrożona będzie też dostępność leków.

Kłopoty brytyjskiego premiera

Informacje opublikowane w prasie to cios w rząd Borisa Johnsona. Premier, który zbudował swoją strategię wyborczą oraz negocjacyjną w rozmowach z UE na przekonywaniu, że państwo jest gotowe do opuszczenia UE. Nie był to jednak jedyny cios dla premiera w ostatnich dniach. W poniedziałek Johnson wysłał list do Donalda Tuska proponując renegocjację umowy rozwodowej bez tzw. backstopu, czyli mechanizmu zapewniającego, że Irlandii nie podzieli “twarda” granica. To jeden z kluczowych problemów Brexitu.

Powrót granicy z kontrolami oznaczałby bowiem wywrócenie porozumienia pokojowego na wyspie, osiągniętego w 1998 roku po dekadach przemocy i przelewu krwi. W liście Johnson zasugerował znalezienie innego rozwiązania problemu, jednak było ono niejasne. I niemal natychmiast odrzucił ją premier Irlandii Leo Varadkar. Tusk odpowiedział na tę wiadomość.

Konsekwencje zniesienia backstopu

Przewodniczący Rady Europejskiej Donald Tusk wyjaśnił, że backstop to polisa ubezpieczeniowa, która gwarantuje uniknięcie na Irlandii twardej granicy do momentu znalezienia rozwiązania alternatywnego. Przyznał, że ci, którzy są przeciw backstopowi chcą powrotu granicy.

Słowa Tuska to potwierdzenie, że przywódcy państw UE nie zamierzają ustępować. Tym bardziej, że brak backstopu nie jest na rękę władzom Irlandii, które w takim przypadku będą musiały oddelegować część wojska i policji na granicę. Co więcej, władze Niemiec i Francji tracą już cierpliwość i zaczynają dominować głosy, że najbardziej realnym scenariuszem jest twardy brexit.

Kolejną osobą, która sprzeciwia się zniesieniu backstopu jest sojusznik Johnsona, . Chuck Schumer, lider demokratów w amerykańskim Senacie. Zapowiedział, że Kongres zablokuje jakąkolwiek umowę handlową z UK, jeśli nie zagwarantuje ona przetrwania porozumienia pokojowego w Irlandii. Umowa z USA jest tymczasem głównym elementem strategii Londynu po wyjściu z Unii, co rodzi już kolejne problemy.

Co dalej?

Boris Johnson spotka się z kanclerz Niemiec Angelę Merkel i prezydentem Francji Emmanuelem Macronem. Jeśli nie przekona UE do zmiany stanowiska, a Izba Gmin nie zaakceptuje umowy o wyjściu z zawartym w niej irlandzkim backstopem, to Wielka Brytania opuści Unię bez żadnej umowy 31 października 2019 r.

Gdyby umowa została zaakceptowana, to będzie obowiązywał okres przejściowy do końca 2020 r. To ma dać czas obu stronom na wynegocjowanie umowy o przyszłych stosunkach. Jest też możliwe kolejne przesunięcie daty brexitu, ale tylko z powodu istotnych wydarzeń, jak np. przedterminowych wyborów czy kolejnego referendum w Wielkiej Brytanii.

Ulotka informacyjna Rządu Brytyjskiego

Rząd brytyjski przygotował informację – w formie pytań i odpowiedzi – dotyczącą zasad  międzynarodowych przewozów towarów i osób w przypadku bezumownego wyjścia z UE.

Informacja obejmuje m.in. procedury celne, VAT i akcyzę, towary rolne, certyfikację, a także zasady kabotażu i  organizację kontroli granicznej. Przetłumaczony tekst ulotki opublikowało ZMPD.

AKTUALIZACJA: Decyzja o Brexicie jest ostateczna

W niedzielę, 25 sierpnia premier Wielkiej Brytanii Boris Johnson spotkał się z szefem Rady Europy, Donaldem Tuskiem. Podczas rozmowy przyznał, że Wielka Brytania opuści Unię Europejską niezależnie od okoliczności 31 października. Johnson zapewnił Tuska, że chce opuścić UE z porozumieniem i prowadzić rozmowy z Brukselą i państwami członkowskimi. Następne spotkanie ma odbyć się w przyszłym miesiącu podczas Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Czytaj więcej o Brexicie

Jak przygotować się na Brexit? [aktualizacja]

Są nowe ustalenia w sprawie Brexitu!

Brytyjski Parlament przyjął ustawę zmuszającą premier do opóźnienia Brexitu